Ганьба — гэта моцнае пачуццё сораму і прыніжэння, выкліканае ўсведамленнем непрыстойнага ўчынку або ганебнага становішча. У кантэксце беларускай рэвалюцыі 2020 года, ганьба асацыюецца з дзеяннямі рэжыму, якія парушаюць правы чалавека, фальсіфікуюць выбары і жорстка падаўляюць мірныя пратэсты. Гэта пачуццё таксама адносіцца да тых, хто падтрымлівае рэпрэсіі і здраджвае нацыянальным інтарэсам. Для беларускага грамадства ганьба стала магутным матыватарам для барацьбы за свабоду і справядлівасць, сімвалізуючы маральны пратэст супраць несправядлівасці.
Г
-
Герой
Герой: Сімвал Супраціву і Надзеі ў Беларускай Рэвалюцыі 2020 года
[2] [History, Memory, and the Art of Protest in Belarus | Origins](https://origins.osu.edu/article/histor
Герой — гэта асоба, якая праяўляе выключную мужнасць, самаахвярнасць і адвагу, часта дзеля дабра іншых або высокіх ідэалаў. Гэта можа быць чалавек, які здзейсніў выдатны подзвіг або стаў сімвалам супраціву і надзеі.У кантэксце беларускай рэвалюцыі 2020 года, “Герой” набыў асаблівае значэнне, ужываючыся да ўсіх, хто актыўна ўдзельнічаў у пратэстах супраць фальсіфікацыі выбараў і гвалту. Гэтае слова стала сімвалам грамадзянскай непадпарадкаванасці і салідарнасці, аб’ядноўваючы людзей у іх імкненні да свабоды і справядлівасці.Для беларускага грамадства “Герой” — гэта ўвасабленне нацыянальнага духу і імкнення да лепшай будучыні. Памяць пра герояў 2020 года падтрымлівае надзею і матывуе на працяг барацьбы за дэмакратычную Белару
сь.
].
## 4. Значэнне для беларускага грамадстваДля беларускага грамадства “Герой” — гэта не проста слова, а ўвасабленне нацыянальнага духу і імкнення да свабоды. Гэтае паняцце дапамагло аб’яднаць людзей, натхніць іх на працяг барацьбы і падтрымліваць маральны дух ва ўмовах беспрэцэдэнтных рэпрэсій. Героі рэвалюцыі 2020 года сталі прыкладам для будучых пакаленняў, дэманструючы, што нават у самых складаных умовах можна змагацца за свае правы і каштоўнасці.
## 5. Актуальнасць на сённяшні дзеньНа сённяшні дзень паняцце “Герой” застаецца надзвычай актуальным. Нягледзячы на тое, што масавыя пратэсты былі жорстка задушаны, а многія лідары апазіцыі знаходзяцца ў выгнанні або за кратамі, памяць пра герояў 2020 года жыве. Яна падтрымлівае надзею на будучыя змены і нагадвае пра цану свабоды. Умовы рэпрэсій працягваюцца, і кожны, хто не здаецца і працягвае змагацца за дэмакратычную Беларусь, па-ранейшаму ўспрымаецца як герой. Гэтае слова з’яўляецца магутным матыватарам для тых, хто верыць у лепшую будучыню для Беларусі
.
### References[1] [2020–2021 Belarusian protests – Wikipedia](https://en.wikipedia.org/wiki/2020%E2%80%932021_Belarusian_protests)[2] [History, Memory, and the Art of Protest in Belarus | Origins](https://origins.osu.edu/article/history-memory-and-art-protest-belarus)[3] [Belarus: 400 protesters detained during \’March of Heroes\’ – DW](https://www.dw.com/en/belarus-minsk-protests-march-of-heroes/a-54911863
)
References
[1] [2020–2021 Belarusian protests – Wikipedia](https://en.6
3#)#
5. Актуальнасць на сённяшні дзень
На сённяшні дзень паняцце “Герой” застаецца ндвычай актуальным. Нягледзячы на тое, што масавыя пратэсты былі жорстка задушаны, а многія лідары апазіцыі знаходзяцца ў выгнанні або за кратамі, памяць пра герояў 2020 года жыве. Яа адтрымлівае надзею на будучыя змены і нагадвае пра цану свабоды. Умовы рэпрэсій працягваюцца, і кожны, хто не здаецца і працягвае змагацца за дэмакратычную Беларусь, па-ранейшаму ўспрымаецца як герой. Гэтае слова з\’яўляецца
да л#і даГреарўо й:а паСзіімцвыаіл, Стуапкріахц івяук іС вяНталдазнеаі Цўі хаБнеолўасркуасяк,а й алРеэ ваіл юцдыаі з2в0ы2ч0а йнгыохд а
г
р#а#м а1д.з янК,а роятккіаяе ввыыхзондазчіэлнін е нат эрвмуілніац
ы,У краынзтыэккасвцаел і беслваарёуйс касйв аброэдваайл юціы і з2да0р2о0ў емг,о дак,а б *в*ы”каГзеарцоьй “с в(оHй eпrрoа)т*э*с т.— гБэетлаа руасскоібяа ,п раяткэасят оўпцрыа яваіклтаы ўнваы клвюычкнаурюы стмоуўжвнаалсіц ь,м овсуа м”аагхевряарінзамсуц”ь іі с”тосйукпарсаццьі вуу” ,б аршатцоь беп адзкар эсслвіавбаоед у,г лыдбэомкаукюр атэымюа цыій нусюп раів яділдіэваалсацгьі,чн уюч а -
Галадоўка
# Галадоўка: Сімвал Супраціву ў Беларускай Рэвалюцыі 2020 года
## 1. Кароткае вызначэнне тэрміна
Галадоўка — гэта форма негвалтоўнага пратэсту, пры якой асоба добраахвотна адмаўляецца ад ежы з мэтай прыцягнення ўвагі да пэўнай праблемы. У кантэксце беларускай рэвалюцыі 2020 года галадоўкі сталі сімвалам супраціву супраць фальсіфікацый і рэпрэсій, дэманструючы гатоўнасць ісці на крайнія меры. Гэтыя акцыі прыцягвалі ўвагу міжнароднай супольнасці і падтрымлівалі маральны дух грамадства ў барацьбе за свабоду і справядлівасць.
## 2. Гістарычны кантэкст і сувязь з беларускай рэвалюцыяй 2020
Пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў жніўні 2020 года, якія суправаджаліся масавымі фальсіфікацыямі і жорсткімі рэпрэсіямі супраць мірных пратэстоўцаў, галадоўка стала адным з метадаў супраціву. Улады адказалі на народныя пратэсты беспрэцэдэнтным гвалтам, масавымі затрыманнямі, катаваннямі і палітычна матываванымі крымінальнымі справамі. У гэтых умовах, калі магчымасці для адкрытага выказвання нязгоды былі жорстка абмежаваныя, а судовая сістэма працавала ў рэпрэсіўным рэжыме, палітычныя зняволеныя і актывісты звярталіся да галадоўкі як да спосабу прыцягнуць увагу міжнароднай супольнасці і беларускага грамадства да неспра
Галадоўка: Сімвал Супраціву ў Беларускай Рэвалюцыі 2020 года
1. Кароткае вызначэнне тэрміна
Галадоўка — гэта форма негвалтоўнага пратэсту, пры якой удзельнік (ці група ўдзельнікаў) добраахвотна адмаўляецца ад прыёму ежы (а часам і вады) з мэтай прыцягнення ўвагі да пэўнай праблемы, выказвання нязгоды або дасягнення палітычных ці сацыяльных патрабаванняў. У кантэксце палітычных рэпрэсій галадоўка часта выкарыстоўваецца як апошні сродак барацьбы за свае правы або правы іншых, калі ўсе іншыя метады вычарпаныя.
2. Гістарычны кантэкст і сувязь з беларускай рэвалюцыяй 2020
Пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ў жніўні 2020 года, якія суправаджаліся масавымі фальсіфікацыямі і жорсткімі рэпрэсіямі супраць мірных пратэстоўцаў, галадоўка стала адным з метадаў супраціву. Улады адказалі на народныя пратэсты беспрэцэдэнтным гвалтам, масавымі затрыманнямі, катаваннямі і палітычна матываванымі крымінальнымі справамі. У гэтых умовах, калі магчымасці для адкрытага выказвання нязгоды былі жорстка абмежаваныя, а судовая сістэма працавала ў рэпрэсіўным рэжыме, палітычныя зняволеныя і актывісты звярталіся да галадоўкі як да спосабу прыцягнуць увагу міжнароднай супольнасці і беларускага грамадства да несправядлівасці і парушэнняў правоў чалавека.
3. Канкрэтныя прыклады выкарыстання або падзеі
Ігар Лосік
Адным з найбольш вядомых прыкладаў галадоўкі ў кантэксце беларускіх падзей 2020-2021 гадоў з’яўляецца выпадак блогера і кансультанта Радыё Свабода Ігара Лосіка. Ён быў затрыманы 25 чэрвеня 2020 года па абвінавачванні ў арганізацыі масавых беспарадкаў. 15 снежня 2020 года, пасля прад’яўлення новых абвінавачванняў па арт. 293 КК РБ («Падрыхтоўка да ўдзелу ў масавых беспарадках»), Ігар Лосік абвясціў бестэрміновую галадоўку ў знак пратэсту [1]. Яго жонка Дар’я Лосік таксама падтрымала мужа і абвясціла галадоўку, але была вымушана спыніць яе з-за ціску на сям’ю [1]. Ігар Лосік працягваў галадоўку 42 дні, пасля чаго спыніў яе з-за пагаршэння стану здароўя [1].
11 сакавіка 2021 года, пасля чарговых абвінавачванняў, Ігар Лосік зноў абвясціў сухую галадоўку, спрабуючы парэзаць сабе рукі. За адмову ад ежы яго змясцілі ў карцэр. Гэтую галадоўку ён спыніў 15 сакавіка [1].
Ігар Банцэр
Яшчэ адзін выпадак — галадоўка горадзенскага рок-музыканта Ігара Банцэра. Ён быў затрыманы ў кастрычніку 2020 года і абвінавачаны ў хуліганстве. У сакавіку 2021 года, падчас судовага працэсу, Банцэр абвясціў сухую галадоўку, якая доўжылася 16 дзён [2]. Ён расказаў, што рыхтаваўся да яе загадзя, займаючыся спортам і выключаючы з рацыёну шкодныя прадукты. Нягледзячы на сур’ёзныя праблемы са здароўем, якія ўзніклі пасля галадоўкі, Банцэр вытрымаў яе, каб прыцягнуць увагу да сваёй справы і агульнай сітуацыі з палітычнымі зняволенымі ў Беларусі [2].
4. Значэнне для беларускага грамадства
Галадоўкі палітычных зняволеных у Беларусі сталі магутным сімвалам непакорлівасці і супраціву. Яны дэманстравалі гатоўнасць людзей ісці на крайнія меры ў барацьбе за свабоду і справядлівасць. Гэтыя акцыі прыцягвалі ўвагу міжнародных праваабарончых арганізацый, СМІ і палітыкаў, што дапамагала падтрымліваць ціск на беларускі рэжым і не дазваляла забыць пра лёс палітычных зняволеных. Галадоўкі таксама служылі натхненнем для іншых актывістаў і грамадзян, паказваючы прыклад мужнасці і стойкасці ў самых цяжкіх умовах.
5. Актуальнасць на сённяшні дзень
На сённяшні дзень, калі рэпрэсіі ў Беларусі працягваюцца, а колькасць палітычных зняволеных перавышае тысячу чалавек, галадоўкі застаюцца актуальным, хоць і надзвычай рызыкоўным, метадам пратэсту. Інфармацыя пра такія акцыі працягвае з’яўляцца ў незалежных СМІ і праваабарончых справаздачах, сведчачы аб тым, што людзі ўсё яшчэ выкарыстоўваюць гэты метад, каб змагацца за свае правы і прыцягваць увагу да сваёй сітуацыі. Кожная такая галадоўка — гэта напамін пра тое, што барацьба за дэмакратыю і правы чалавека ў Беларусі далёкая ад завяршэння, і што людзі гатовыя ахвяраваць сваім здароўем і жыццём дзеля гэтых каштоўнасцей.
Спасылкі
[1] Ігар Аляксандравіч Лосік — Вікіпедыя
[2] «Другі раз будзе ўжо жорсткі». Гутарка з музыкам Банцэрам, які сёлета галадаў на сухую 16 дзёнвядлівасці і парушэнняў правоў чалавека.
## 3. Канкрэтныя прыклады выкарыстання або падзеі
### Ігар Лосік
Адным з найбольш вядомых прыкладаў галадоўкі ў кантэксце беларускіх падзей 2020-2021 гадоў з’яўляецца выпадак блогера і кансультанта Радыё Свабода **Ігара Лосіка**. Ён быў затрыманы 25 чэрвеня 2020 года па абвінавачванні ў арганізацыі масавых беспарадкаў. 15 снежня 2020 года, пасля прад’яўлення новых абвінавачванняў па арт. 293 КК РБ («Падрыхтоўка да ўдзелу ў масавых беспарадках»), Ігар дэмакратыю і правы чалавека ў Беларусі далёкая ад завяршэння, і што людзі гатовыя ахвяраваць сваім здароўем і жыццём дзеля гэтых каштоўнасцей.
## Спасылкі
[1] [Ігар Аляксандравіч Лосік — Вікіпедыя](https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B3%D0%B0%D1%80_%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87Лосік абвясціў бестэрміновую галадоўку ў знак пратэсту [1]. Яго жонка Дар’я
-
Годнасць
Годнасць
1. Кароткае вызначэнне тэрміна
Годнасць (бел. Dignity) — гэта ўнутраная каштоўнасць чалавека, яго неадʼемнае права на павагу, самапавагу і прызнанне яго чалавечых правоў. У кантэксце сацыяльна-палітычных рухаў годнасць часта становіцца матывуючай сілай для супраціву несправядлівасці, прыгнёту і парушэнняў асноўных свабод. Гэта пачуццё ўласнай вартасці, якое не дазваляе мірыцца з прыніжэннем і дыктатам.
2. Гістарычны кантэкст і сувязь з беларускай рэвалюцыяй 2020
Беларуская рэвалюцыя 2020 года, якую некаторыя называюць «Рэвалюцыяй Годнасці» [1], стала пераломным момантам у сучаснай гісторыі краіны. Пачатак пратэстаў быў выкліканы масавымі фальсіфікацыямі на прэзідэнцкіх выбарах 9 жніўня 2020 года і арыштам альтэрнатыўных кандыдатаў [2]. Пачуццё годнасці адыграла ключавую ролю ў мабілізацыі беларускага грамадства, якое паўстала супраць аўтарытарнага рэжыму Аляксандра Лукашэнкі, які знаходзіўся ва ўладзе з 1994 года [2].
Пратэсты 2020 года вылучаліся сваёй масавасцю і здольнасцю абʼяднаць розныя слаі насельніцтва — незалежна ад сацыяльнага статусу, геаграфіі і ўзросту [1]. Гэта быў адказ на шматгадовую стагнацыю і парушэнне правоў чалавека, што прывяло да ўсведамлення неабходнасці адстойваць сваю годнасць і будучыню краіны [1].
3. Канкрэтныя прыклады выкарыстання або падзеі
Падчас пратэстаў 2020 года годнасць праяўлялася ў шматлікіх формах:
- Мірныя маршы і ланцугі салідарнасці: Тысячы людзей, у тым ліку жанчыны з кветкамі, выходзілі на вуліцы, дэманструючы сваю нязгоду з гвалтам і несправядлівасцю. Гэтыя акцыі былі сімвалам негвалтоўнага супраціву і ўнутранай сілы [2].
- Адмова ад страху: Нягледзячы на беспрэцэдэнтныя рэпрэсіі, жорсткія разгоны АМАПам, арышты і катаванні, людзі працягвалі выходзіць на пратэсты, адстойваючы свае правы і свабоды [2]. Гэта сведчыла аб пераадоленні страху і прыярытэце годнасці над асабістай бяспекай.
- Сімволіка: Выкарыстанне бел-чырвона-белага сцяга і герба «Пагоня» стала сімвалам нацыянальнай годнасці і імкнення да свабоды.
- Салідарнасць: Узаемная падтрымка, дапамога пацярпелым і семʼям палітвязняў дэманстравалі высокі ўзровень салідарнасці і чалавечай годнасці ў грамадстве.
4. Значэнне для беларускага грамадства
Падзеі 2020 года глыбока паўплывалі на беларускае грамадства, змяніўшы яго самаўспрыманне і каштоўнасці. Годнасць стала не проста словам, а асновай нацыянальнай ідэі і рухаючай сілай для далейшых пераўтварэнняў. Яна падкрэсліла важнасць правоў чалавека і еўрапейскіх каштоўнасцей для беларусаў [1].
Рэвалюцыя годнасці паказала, што беларусы — гэта нацыя, якая не будзе цярпець прыніжэння і будзе змагацца за свае правы. Гэта пачуццё годнасці абʼяднала людзей і стварыла новую палітычную ідэнтычнасць, заснаваную на свабодзе, справядлівасці і самапавазе.
5. Актуальнасць на сённяшні дзень
Нават пасля жорсткіх рэпрэсій і зніжэння масавасці вулічных пратэстаў, ідэя годнасці застаецца актуальнай для беларускага грамадства. Больш за 1000 чалавек былі прызнаныя палітычнымі зняволенымі да пачатку 2022 года, а тысячы былі вымушаныя пакінуць краіну [2]. Нягледзячы на гэта, пачуццё годнасці працягвае жыць у дыяспары і ўнутры краіны, падтрымліваючы надзею на будучыя змены.
Годнасць застаецца асновай для супраціву і імкнення да дэмакратычных пераўтварэнняў. Яна натхняе актывістаў, праваабаронцаў і ўсіх, хто верыць у свабодную і незалежную Беларусь. Гэта напамін пра тое, што ніякія рэпрэсіі не могуць знішчыць унутраную свабоду і годнасць чалавека.
Спіс літаратуры:
[1] Michnik, A., & Sierakowski, S. (2020, August 21). Belarus’s Revolution of Dignity. Project Syndicate. https://www.project-syndicate.org/onpoint/belarus-revolution-of-dignity-by-adam-michnik-and-slawomir-sierakowski-2020-08?
[2] Пратэсты ў Беларусі (2020—2021). (n.d.). Вікіпедыя. Retrieved September 16, 2025, from https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%81%D1%82%D1%8B_%D1%9E_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96_(2020%E2%80%942021)