# Жыве Беларусь!
## 1. Кароткае вызначэнне тэрміна
**«Жыве Беларусь!»** (бел. «Няхай жыве Беларусь!») — гэта патрыятычны лозунг, які выкарыстоўваецца для выражэння нацыянальнай ідэнтычнасці, суверэнітэту і свабоды Беларусі. Ён служыць прывітаннем, заклікам да дзеяння і сімвалам супраціву, асабліва ў кантэксце барацьбы за дэмакратычныя змены ў краіне [1].
## 2. Гістарычны кантэкст і сувязь з беларускай рэвалюцыяй 2020
Гісторыя лозунга «Жыве Беларусь!» сягае каранямі ў пачатак 20 стагоддзя, калі ён упершыню з’явіўся ў беларускай літаратуры і публіцыстыцы як выраз нацыянальнага адраджэння. Ён набыў асаблівае значэнне ў перыяд Беларускай Народнай Рэспублікі (1918 год) і ў далейшай барацьбе за незалежнасць. У савецкі час лозунг быў забаронены і выкарыстоўваўся пераважна ў дысідэнцкіх колах і беларускай дыяспары.
Аднак найбольшую вядомасць і шырокае распаўсюджванне лозунг атрымаў падчас **Беларускай рэвалюцыі 2020 года** [2]. Пасля прэзідэнцкіх выбараў 9 жніўня 2020 года, вынікі якіх былі шырока прызнаныя сфальсіфікаванымі, па ўсёй краіне пачаліся масавыя пратэсты супраць рэжыму Аляксандра Лукашэнкі. «Жыве Беларусь!» стаў галоўным лозунгам гэтых пратэстаў, сімвалізуючы імкненне беларускага народа да свабоды, справядлівасці і дэмакратычных перамен. Ён гучаў на шматтысячных мітынгах, скандаваўся ў шэсцях і быў напісаны на плакатах і сцягах, стаўшы неад’емнай часткай нацыянальнага супраціву [3].
## 3. Канкрэтныя прыклады выкарыстання або падзеі
* **Масавыя пратэсты 2020 года:** На працягу некалькіх месяцаў пасля выбараў сотні тысяч беларусаў выходзілі на вуліцы Мінска і іншых гарадоў, скандуючы «Жыве Беларусь!». Гэты лозунг стаў аб’яднаўчым заклікам для ўсіх, хто выступаў супраць фальсіфікацыі выбараў і гвалту з боку ўладаў.
* **Сімвал салідарнасці:** Лозунг выкарыстоўваўся не толькі ўнутры краіны, але і беларускай дыяспарай па ўсім свеце для выказвання салідарнасці з пратэстоўцамі і прыцягнення ўвагі міжнароднай супольнасці да сітуацыі ў Беларусі.
* **Рэакцыя рэжыму:** Улады Беларусі ў адказ на шырокае выкарыстанне лозунга пачалі актыўна змагацца з ім. У лістападзе 2022 года рэжым Лукашэнкі абвясціў лозунг «Жыве Беларусь!» «нацысцкім сімвалам» і забараніў яго выкарыстанне, прыраўняўшы да экстрэмісцкай сімволікі [4]. Гэта рашэнне выклікала абурэнне ў дэмакратычнай супольнасці і падкрэсліла аўтарытарны характар рэжыму.
## 4. Значэнне для беларускага грамадства
Для многіх беларусаў «Жыве Беларусь!» — гэта не проста фраза, а глыбокае выражэнне надзеі, годнасці і непакорнасці. Ён сімвалізуе:
* **Нацыянальную ідэнтычнасць:** Падкрэслівае самастойнасць і ўнікальнасць беларускай нацыі.
* **Імкненне да свабоды:** Увасабляе жаданне жыць у дэмакратычнай краіне без рэпрэсій і аўтарытарызму.
* **Салідарнасць:** Аб’ядноўвае людзей з рознымі поглядамі, якія маюць агульную мэту — свабодную Беларусь.
* **Супраціў:** З’яўляецца сімвалам непакорнасці і барацьбы супраць рэжыму, які спрабуе здушыць любыя праявы іншадумства.
## 5. Актуальнасць на сённяшні дзень
Нягледзячы на жорсткія рэпрэсіі і забарону лозунга з боку ўладаў, «Жыве Беларусь!» застаецца актуальным і магутным сімвалам. Ён працягвае выкарыстоўвацца як унутры Беларусі (часта таемна), так і за яе межамі, як напамін пра няскораны дух беларускага народа і яго імкненне да свабоды. Лозунг служыць маральнай падтрымкай для палітвязняў і іх сем’яў, а таксама натхняе актывістаў і дэмакратычныя сілы на працяг барацьбы. У кантэксце працяглых рэпрэсій і міжнароднай ізаляцыі рэжыму, «Жыве Беларусь!» застаецца маяком надзеі на будучыню дэмакратычнай Беларусі.
## Спасылкі
[1] [Long Live Belarus!](https://en.wikipedia.org/wiki/Long_Live_Belarus!)
[2] [2020–2021 Belarusian protests](https://en.wikipedia.org/wiki/2020%E2%80%932021_Belarusian_protests)
[3] [Zhyve Belarus from Minsk to Vilnius – where does the slogan come from?](https://www.lrt.lt/en/news-in-english/19/1283994/zhyve-belarus-from-minsk-to-vilnius-where-does-the-slogan-come-from?srsltid=AfmBOopx_Wz3KpwqnsBy7Z2NHC48XF-F7lA2hZrAmtvrBitMYQ3vvPa)
[4] [Belarus Bans Opposition Rallying Cry ‘Long Live Belarus’, Calls It Nazi Symbol](https://www.statecraft.co.in/article/belarus-bans-opposition-rallying-cry-long-live-belarus-calls-it-nazi-symbol)ўным лозунгам гэтых пратэстаў, сімвалізуючы імкненне беларускага народа да свабоды, справядлівасці і дэмакратычных перамен. Ён гучаў на шматтысячных мітынгах, скандаваўся ў шэсцях і быў напісаны на плакатах і сцягах, стаўшы неад’емнай часткай нацыянальнага супраціву [3].
## 3. Канкрэтныя прыклады выкарыстання або падзеі
* **Масавыя пратэсты 2020 года:** На працягу некалькіх месяцаў пасля выбараў со