Ціханоўскі Сяргей: Сімвал Беларускай Рэвалюцыі 2020 года і Рэпрэсій

1. Кароткае вызначэнне тэрміна

Сяргей Ціханоўскі — беларускі відэаблогер і палітычны актывіст, сімвал пратэстнага руху 2020 года. Ягоная дзейнасць стала каталізатарам для масавых пратэстаў супраць рэжыму Лукашэнкі. Арышт Ціханоўскага выклікаў хвалю абурэння і падштурхнуў грамадства да беспрэцэдэнтных пратэстаў. Ён увасабляў надзею на Беларусь без карупцыі і аўтарытарызму, натхняючы тысячы людзей на барацьбу за свабоду і справядлівасць.

2. Гістарычны кантэкст і сувязь з беларускай рэвалюцыяй 2020

Сяргей Ціханоўскі набыў шырокую вядомасць у 2019-2020 гадах дзякуючы свайму YouTube-каналу “Краіна для жыцця”, дзе ён крытыкаваў беларускія ўлады і асвятляў праблемы простых людзей. Ягоная папулярнасць хутка расла, і ён вырашыў балатавацца ў прэзідэнты Беларусі на выбарах 2020 года. Аднак 29 траўня 2020 года, падчас збору подпісаў у Гродне, Ціханоўскі быў затрыманы па абвінавачванні ў арганізацыі масавых беспарадкаў і гвалту ў дачыненні да супрацоўнікаў міліцыі [1, 2].

Ягоны арышт выклікаў хвалю абурэння па ўсёй краіне і стаў адным з галоўных фактараў, якія падштурхнулі беларускае грамадства да беспрэцэдэнтных па маштабах пратэстаў пасля прэзідэнцкіх выбараў 9 жніўня 2020 года. Пасля таго, як ЦВК адмовіла Ціханоўскаму ў рэгістрацыі кандыдатам, ягоная жонка, Святлана Ціханоўская, вылучыла сваю кандыдатуру і стала аб\\\\\\\\’яднаным кандыдатам ад апазіцыі. Сяргей Ціханоўскі, знаходзячыся за кратамі, заставаўся сімвалам барацьбы за свабоду і справядлівасць, а лозунг “Свабоду Сяргею!” гучаў на шматлікіх мітынгах і маршах.

3. Канкрэтныя прыклады выкарыстання або падзеі

• **YouTube-канал “Краіна для жыцця”**: Платформа, праз якую Ціханоўскі актыўна камунікаваў з грамадствам, выкрываў карупцыю і несправядлівасць, а таксама заклікаў да перамен. Відэаролікі з яго ўдзелам набіралі мільёны праглядаў, што сведчыла аб высокім узроўні падтрымкі і цікавасці да ягонай дзейнасці.
• * **Перадвыбарчыя пікеты**: Збор подпісаў за вылучэнне Ціханоўскага ў прэзідэнты суправаджаўся масавымі акцыямі салідарнасці па ўсёй краіне. Гэтыя пікеты сталі першымі буйнымі пратэстнымі падзеямі 2020 года, якія паказалі маштаб незадаволенасці ўладамі.
• * **Арышт 29 траўня 2020 года ў Гродне**: Гэта падзея стала паваротным пунктам, пасля якога пратэстны рух набыў яшчэ большую інтэнсіўнасць. Затрыманне Ціханоўскага было расцэнена як палітычна матываванае і выклікала асуджэнне з боку міжнароднай супольнасці [2].
• * **Судовы працэс і прысуд**: У снежні 2021 года Сяргей Ціханоўскі быў прысуджаны да 15 гадоў пазбаўлення волі ва ўмовах узмоцненага рэжыму па абвінавачванні ў арганізацыі масавых беспарадкаў, распальванні сацыяльнай варожасці, перашкодзе працы ЦВК і арганізацыі дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак.
• * **Вызваленне ў чэрвені 2025 года**: Пасля больш чым пяці гадоў зняволення, у чэрвені 2025 года Сяргей Ціханоўскі быў вызвалены разам з 13 іншымі палітвязнямі. Гэта падзея была расцэнена як тактычны крок рэжыму Лукашэнкі, накіраваны на маніпуляцыю ўспрыманнем і зніжэнне міжнароднага ціску, а не як прыкмета лібералізацыі [1, 2].

4. Значэнне для беларускага грамадства

Сяргей Ціханоўскі стаў сімвалам непакорлівасці і барацьбы за дэмакратычныя змены ў Беларусі. Ягоная гісторыя натхніла тысячы людзей выйсці на вуліцы і адстойваць свае правы. Ён увасабляў надзею на “Краіну для жыцця” — Беларусь без карупцыі, несправядлівасці і аўтарытарызму. Ягоны арышт і жорсткі прысуд падкрэслілі рэпрэсіўы характар рэжыму,